Psychika ludzka to skomplikowany mechanizm, który można podzielić na dwie główne części: świadomość i podświadomość. Świadomość, znana nam jako umysł, jest odpowiedzialna za podejmowanie decyzji i myślenie logiczne, natomiast podświadomość działa w tle, zarządzając automatycznymi procesami organizmu. W artykule Agnieszki Malinowskiej przedstawione są kluczowe różnice między tymi dwoma umysłami oraz ich wzajemne zależności, szczególnie w kontekście snu i marzeń sennych, które stanowią formę komunikacji podświadomości.

Psychika ludzka jest tak skomplikowanym tworem, że można ją opisywać na wiele różnych sposobów, ale dla potrzeb tego tematu wystarczy jeśli przyjmiemy zupełnie podstawowe założenie, że dzieli się ona na dwie części, które działając na zasadzie sprzężenia zwrotnego tworzą jedność.

Są to dwa niezależne umysły, z których każdy posiada swój ośrodek woli . Jeden z nich, tzw. świadomość, jest tym umysłem, o którym człowiek wie, że go ma. Równolegle z nim funkcjonuje drugi, nieuświadomiony umysł. W literaturze fachowej bywa on określany różnie, najczęściej jako podświadomość - jednak nie o nazwę tu chodzi ale o istotę rzeczy.

Jest to po prostu bardzo obszerny program zarządzający, dla którego pewnego rodzaju nakładką kontrolną jest świadomość. Jest to bardzo ważna nakładka, o czym świadczy fakt, iż każdy z nas identyfikuje się właśnie ze swoją świadomością. Każdy z tych umysłów działa w specyficzny dla siebie sposób, który jest odwzorowaniem zadań jakie są mu przypisane. I tak w gestii podświadomości leży zarządzanie działaniem organizmu na wszystkich poziomach za wyjątkiem tego najbardziej ogólnego, który jest związany z funkcjonowaniem człowieka w środowisku zewnętrznym.

Jest to ten zakres rzeczywistości, który obejmuje wiedzę, zdolność rozumowania, myślenia abstrakcyjnego, planowania i tzw. oceny realizmu sytuacji, która wynika z pojmowania czasoprzestrzeni i zachodzących w niej związków przyczynowo- skutkowych.] Tym poziomem, który nazwałabym blokowym, zarządza świadomość. Na jawie oba umysły działają równolegle wykonując swoje zadania, jednak umysł nieświadomy jest podporządkowany świadomemu. Współpraca polega na tym, że przy pomocy woli jesteśmy w stanie decydować o ruchu całej ręki, możemy mieć wpływ na ruch poszczególnych grup mięśni ale nie jesteśmy zdolni koordynować wszystkich przemian fizycznych , chemicznych i energetycznych , jakie zachodzą podczas tego ruchu .

Tym zajmuje się podświadomość. Bywają jednak sytuacje, np. w momentach zagrożenia, kiedy reagujemy szybciej niż zdążymy zdać sobie z tego sprawę. To podświadomość nie czekała na rozkazy sama podejmując decyzję w kwestii działania, zgodnie ze swoją wiedzą. Dzieje się tak dlatego, że program zatytułowany „podświadomość" jest o wiele szybszy a jego zadaniem jest też ochrona naszego życia i zdrowia, co bywa określane jako instynkt samozachowawczy.

Obecność umysłu nieuświadomionego jest wyraźnie widoczna, kiedy słuchamy jakiegoś opowiadania. Z jednej strony rozumiemy znaczenie słów, a z drugiej strony tworzymy wizualne wyobrażenie postaci i akcji. Właśnie owa wizja reprezentuje sposób, w jaki treść jest rozumiana przez podświadomość. Świadomość jest programem stosunkowo wolno działającym, bardzo energochłonnym a pojemność pola operacyjnego, w którym odbywa się przetwarzanie informacji jest ograniczona.

To pole operacyjne zwane inaczej pamięcią krótkotrwałą opiera się na stosunkowo nietrwałym nośniku, ponieważ wiadomo, że ludzie poddani elektrowstrząsom tracą informacje tam zawarte. Z tych to powodów można się domyślać, że natura, dzieląc psychikę na dwie części kierowała się powodami ekonomicznymi.

Po iluś tam godzinach czuwania świadomość zostaje wyłączona i stan ten nazywamy snem. Podświadomość jednak nie śpi. W dalszym ciągu musi ona nadzorować pracę organizmu a jednocześnie dokonuje porządkowania pamięci. Wszystkie informacje zgromadzone w ciągu dnia - zarówno te, które dotarły do naszej świadomości jak również te, które zatrzymały się na poziomie podświadomości , zostają zakodowane w ruchomym obrazie i przechowywane w pamięci tzw. głębokiej. To, co nazywamy „marzeniem sennym" jest w pewnym sensie monitorowaniem tego procesu przez świadomość, która w ograniczonym zakresie jest w tym czasie uczynniona. Zależność umysłów jest wówczas odwrócona i dominującą rolę pełni umysł nieświadomy. Można powiedzieć, że sen jest mową podświadomości, jest rozmową z samym sobą, ponieważ budując obraz senny pakuje ona informacje w taki sposób, że przekazuje w nim jednocześnie określone treści ogólniejszej natury. Obraz senny tworzony jest na zasadzie wykorzystania związków zachodzących między zapamiętanymi w przeszłości pojęciami z uwzględnieniem ich wszystkich cech. Jest po prostu oparty na indywidualnej siatce pamięci.

Autorka:

Agnieszka Malinowska

agnes@vc.pl Artykuł pochodzi ze strony www.ufo.dos.pl