Runy, znane jako alfabet runiczny, były używane przez ludy germańskie i celtyckie do zapisu oraz w obrzędach magicznych. Ich nazwa wywodzi się od słowa oznaczającego 'tajemnicę'. Wierzono, że bóg Odyn obdarzył ludzi tym systemem pisma, który najprawdopodobniej został zapożyczony od ludów północnej Italii. Najstarsze zapisy runiczne pochodzą z II wieku, a do około roku 1000 były wykorzystywane w różnych formach, aż zastąpiono je alfabetem łacińskim. Runy pozostają fascynującym świadectwem kultury i historii dawnych społeczeństw.

Runy (alfabet runiczny) - alfabet używany do zapisu przez ludy germańskie i celtyckie. Niekiedy nazwę "runy" odnosi się także do systemów piśmienniczych stosowanych przez ludy tureckie (tzw. alfabet Orkhon) oraz Madziarów (Węgrów) (tzw. Székely Rovásírás). Używany również w obrzędach magicznych. Słowo *run oznacza 'tajemnicę, sekret'.

Według wierzeń nordyckich runy podarował ludziom bóg Odyn. Najprawdopodobniej alfabet ten został zapożyczony od ludów północnej Italii (alfabet alpejski). Niektórzy badacze zwracają uwagę na jego powiązania z alfabetem hebrajskim czy fenickim.

Runy były używane do zapisu krótkich inskrypcji w drewnie, metalu czy na kamieniach (tzw. kamienie runiczne). Kształt liter tego alfabetu był tak dostosowany, by ułatwiał zapis na takich powierzchniach (głównie proste linie, mało łuków).

Najstarsze zapisy runiczne pochodzą z 200 r., ale prawdopodobnie są one dużo starsze. Te wczesne runy zapisywane są aż do 650 r. tzw. futharkiem (od pierwszych sześciu run: f - u - th - a - r - k) liczącym 24 znaki. Są one bardzo krótkie i trudne do przetłumaczenia. Później alfabet runiczny zaczął się różnicować: w Norwegii i Szkocji używano futharku z 16 lub 18 runami, natomiast w Anglii rozwinął się futhark z 28 runami. Runami zapisywano głównie języki germańskie, choć odnaleziono kilka zapisów w łacinie. Przestano je używać około roku 1000, poza jedynie Skandynawią, gdzie przetrwały jeszcze kilka wieków. Ale i tam wyparł je wreszcie alfabet łaciński.