W poszukiwaniu zjawisk parapsychicznych, psycholog dr Erlendur Haraldsson przeprowadził szereg badań, które ujawniają interesujące cechy osób wierzących w te fenomeny. Okazuje się, że wiek, poziom wykształcenia czy preferencje polityczne nie mają istotnego wpływu na wiarę w zjawiska psychiczne. Wierzący często poszukują sensu życia i mają tendencję do interpretowania zdarzeń jako znaczących, co może wpływać na ich przekonania. W artykule przyjrzymy się wynikom badań Haraldssona oraz innym aspektom związanym z wiarą w zjawiska paranormalne.

Niełatwo określić profil psychologiczny typowej osoby wierzącej w zjawiska psychiczne - w ich istnienie wierzy wiele rodzajów ludzi - są jednak pewne cechy, które wydają się wspólne.

Badania psychologiczne ludzi wierzących w zjawiska psychiczne wykazują, że wiek i poziom wykształcenia nie mają znaczenia. Przypuszczalnie nie mają też na to wpływu preferencje polityczne. Psycholog dr Erlendur Haraldsson, emerytowany profesor Szkoły Nauk Medycznych na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Islandzkiego, odkrył jednak, że wierzący mają większe skłonności do wspierania prywatnych inicjatyw, podczas gdy niewierzący bardziej skłaniają się ku przedsięwzięciom organizowanym przez państwo lub organizowanym wspólnie.

Bardziej skłonni do wiary są ludzie poszukujący znaczenia życia - tacy, którzy bardziej widzą związki przyczynowo-skutkowe aniżeli przypadkowe lub losowe wystąpienia. Osoby liberalne lub wykazujące ogólne zainteresowania duchowością mogą być bardziej skłonne do wiary w zjawiska psychiczne. Kobiety mają nieco większą tendencję do wiary niż mężczyźni.

Haraldsson przeprowadził w tej kwestii kilka badań w latach osiemdziesiątych XX wieku oraz na początku XXI wieku. Aspekty jego odkryć zostały potwierdzone przez innych psychologów prowadzących podobne badania.

W badaniu z 1980 roku mającym na celu ogólne sprawdzenie cech osobowości prowadzących do wiary w te zjawiska, Haraldsson odkrył, że trudno jest powiązać osobowość z poglądami.

Użył określeń "owce" i "kozy", które - jak wyjaśnił - często są wykorzystywane w psychologii odpowiednio do opisania wierzących i niewierzących. Napisał: "Zmienna owca-koza zwykle była powiązana z zaledwie 7 procentami różnorodności w pomiarach osobowości. Częściowo to właśnie dlatego w obu badaniach przewidywanie statusu owca-koza w nowej próbie okazywało się relatywnie bezowocne: osobowość nie stanowi bardzo silnego prognostyka tego, czy osoba jest owcą czy kozą".

W 1981 roku przyjrzał się dokładniej poglądom religijnym i politycznym. Około 25 procent spośród 900 ludzi w wieku od 30 do 70 lat, wybranych losowo z Rejestru Narodowego Islandii, zgłosiło wystąpienie żywego doświadczenia religijnego lub duchowego. Jak zauważył Haraldsson, liczba ta jest podobna do tych odnajdywanych w ankietach prowadzonych w tym czasie w USA i Wielkiej Brytanii. Ludzie ci wykazywali większe tendencje do wiary w zjawiska psychiczne.

Haraldsson odkrył lekko pozytywną korelację u osób czytających Biblię, korelacja była jednak dużo bardziej istotna u osób czytających o religiach Wschodu. Napisał: "Może to wskazywać, że wiara w zjawiska psychiczne jest związana bardziej z liberalnymi lub ogólnymi zainteresowaniami religijnymi, aniżeli z ortodoksyjnymi lub sektowymi wierzeniami chrześcijańskimi".

Największe powiązanie występowało u osób wierzących w życie po śmierci. Odkrył delikatnie pozytywną korelację z częstotliwością przypominania sobie snów i interpretacji snów.

Haraldsson powtórzył tę ankietę kilkukrotnie z niewielkimi poprawkami i na mniejszą skalę wśród studentów Uniwersytetu Islandzkiego, i za każdym razem otrzymywał podobne wyniki.

Mając na uwadze tendencję wierzących również do interpretowania swoich snów, Haraldsson spekulował że poszukiwanie sensu życia może być bardziej ogólnie powiązane z wiarą w zjawiska psychiczne.

"Interesujące jest to, że niektórzy socjologowie religii (...) interpretują religię jako osobiste poszukiwania sensu - jako wysiłek zmierzający do ustrukturyzowania rzeczywistości do postaci sensownego wszechświata lub do zbudowania systemu znaczeń", napisał. "Przyklejanie doświadczeniu etykietki "psychiczne" często zależne jest od indywidualnej oceny zdarzeń bardziej jako powiązanych znaczeniowo aniżeli czysto przypadkowych. Na tej podstawie, można się zastanawiać, czy zmienna tendencja do postrzegania lub oceniania zdarzeń jako przypadkowo powiązanych lub życia w ogóle jako znaczącego, stanowi częste źródło małych lecz istotnych związków odnajdywanych między religią (w ogólnym znaczeniu) a wiarą w zjawiska psychiczne".

W roku 2011 dr Bruce Greyson z Uniwersytetu Stanu Virginia w USA skomentował występującą u niektórych osób wierzących w zjawiska paranormalne podobną tendencję do poszukiwania sensu życia.

W swoim artykule pt. "Meaningful Coincidences and Near-Death Experiences" (sensowne przypadki a doświadczenia z pogranicza śmierci) opublikowanym w "Psychiatric Annals" Greyson stwierdził: "Postrzeganie zbiegów okoliczności i przypisywanie im znaczenia było powiązane z wiarą w oraz doświadczaniem zjawisk paranormalnych, wiarą w intuicyjne tryby myślenia, zainteresowaniami spirytualnymi, a także bardziej doświadczeniowym aniżeli racjonalnym sposobem przetwarzania informacji".

Zauważył jednak przy tym, że nie jest jasne czym jest w tym wypadku przypadkowy kierunek. Czy wierzący poszukują znaczenia, czy też może poszukiwanie znaczenia inspiruje wiarę?

W 2003 roku Haraldsson przeprowadził badanie na dzieciach z Libanu, które ciągle opowiadały o wspomnieniach z poprzedniego życia. Reinkarnacja jest zjawiskiem psychicznym ("psychiczne", choć często powiązane z przewidywaniem przyszłości, etc., jest określeniem które odnosi się do każdego zjawiska umysłowego, wszystkiego co związane jest z ludzką duszą lub umysłem, czy też czymś duchowym i znajdującym się poza określoną wiedzą). Porównał dzieci z testową grupą dzieci, która nigdy nie wspominała nic o wcześniejszych wcieleniach.

Odkrył, że dzieci posiadające domniemane wspomnienia z przeszłych wcieleń "zdobyły wyższe oceny jeśli idzie o fantazjowanie, poszukiwanie uwagi i skłonności do rozkojarzeń, ale nie izolowanie się od społeczeństwa i podatność na sugestie". Stwierdził jednak również, że "poziom rozkojarzenia był dużo niższy niż w przypadku osobowości wielorakiej i nie był istotny z klinicznego punktu widzenia".

Dzieci opowiadające o wcześniejszych wcieleniach fantazjowały więcej niż ich rówieśnicy, nie wykazywały jednak większych tendencji do zmyślania wyobrażonych doświadczeń. Nie były również bardziej podatne na sugestie. W jednym ze swoich badań przeprowadzonych na Sri Lance badacz odkrył, że takie dzieci posiadały bogatszy zasób słów, zdobywały więcej punktów w krótkich testach na inteligencję i lepiej radziły sobie w szkole, niż ich rówieśnicy.

Tara MacIsaac, Epoch Times

Tłumaczenie i opracowanie: Ivellios