Słoń karłowaty, znany również jako Loxodonta pumilio, to tajemnicza i niezwykła forma słonia, która od lat fascynuje naukowców i miłośników zwierząt. Choć w przeszłości uważano je za kalekie osobniki lub młode z przedwcześnie rozwiniętymi kłami, badania zoologiczne z lat 80. XX wieku wskazały na ich status jako odrębnego gatunku. Dowody anatomiczne oraz obserwacje zachowań społecznych tych małych słoni potwierdzają, że nie są jedynie wyjątkiem wśród swojego gatunku, lecz mają swoją unikalną tożsamość w ekosystemie Afryki.

Już w ubiegłym stuleciu z różnych państw afrykańskich napływały doniesienia o niezwykle małych, lecz w pełni dojrzałych słoniach. Widywano je podobno w Zairze, Republice Środkowoafrykańskiej, Kamerunie, Gabonie i Liberii. Kilka okazów trzymano w ogrodach zoologicznych, między innymi w nowojorskim Bronx Zoo, które szczyciło się słoniem pigmejem – samcem imieniem Kongo. Słonik miał tylko 1,12 m wysokości, kiedy schwytano go w 1905 r. w Kongo (ówcześnie francuskim) jako sześciolatka. W chwili śmierci, dziesięć lat później, Kongo miał zaledwie dwa metry wysokości. Mieszkańcy Afryki nadają małym słoniom własne nazwy i uznają je za całkowicie odmienne od zwykłych słoni. Naukowcy natomiast uważają, że są to tylko wybryki natury, których nie można uznawać za odrębny gatunek – kalekie słonie karłowate lub młode o przedwcześnie rozwiniętych kłach.

Jednak w 1989 r. zoologowie niemieccy, Wolfgang Bóhme i Martin Eisentraut, oświadczyli, że słonie karłowate należy sklasyfikować jako całkowicie odrębny gatunek (Loxodonta pumilio). Na potwierdzenie swojej tezy przytaczali wiele szczegółów anatomicznych i informacji o zachowaniu zwierząt. Twierdzili, że osobniki o rozwiniętych kłach są dorosłe. Znaleziono także martwą słonicę karłowatą, która nosiła w pełni ukształtowany płód (a więc nie była osobnikiem niedojrzałym) i sfilmowano stada składające się w całości z małych słoni (co przeczyło tezie o karłowatych „wybrykach natury”).