Od samego początku istniała w islamie grupa wyznawców którzy wypełniali wolę Boga nie tylko przestrzegając jego praw, ale także wyróżniając się pobożnością i duchowym zaangażowaniem. Ci tzw. sufici (od słowa suf, "wełna") nawiązującego najprawdopodobniej do wojłokowych pokutniczych płaszczy noszonych przez sufich) w całym świecie islamskim łączyli się w rozmaite bractwa religijne.
Ortodoksyjni muzułmanie do dziś podchodzą do sufizmu z podejrzliwością, zwłaszcza że bractwa te zwykle obierają sobie jakiegoś pobożnego patrona (wali - co najczęściej tłumaczy się jako "święty", aczkolwiek święci w chrześcijańskim sensie tego słowa nie odgrywają w islamie żadnej roli). Spotkania bractw religijnych przybierają różne formy; od tańców "wirujących derwiszów" po ekstatyczne, niezwykłe pokazy torturowania własnego ciała, np. przebijania policzków metalowymi igłami. Poddający się tym praktykom nie czują najwyraźniej żadnego bólu. Bractwa zbierają się w meczecie lub przy grobie swego "świętego" i oddają się modłom według specjalnego rytuału (tarika). Niektóre z nich mają wielowiekową tradycję a członkowie rekrutują się często z kolejnych pokoleń tych samych rodzin i poprzez osobę założyciela wywodzą swe pochodzenie od samego Proroka (zgodność z prawdą jest tu kwestią drugorzędną). Dla ortodoksyjnych muzułmanów oddawanie czci świętemu nie różni się niczym od bałwochwalstwa, choć sami sufici są oczywiście innego zdania. Wali jest "przyjacielem" (bo tak precyzyjniej należy tłumaczyć to słowo) Boga, a zatem pośrednikiem między Nim a ludźmi podobnie rzecz ma się z marabutami (świętymi mężami). Wielkie pielgrzymki (musem) do grobów walich są tyleż wyrazem hołdu składanego konkretnemu świętemu, co wysławianiem triumfu ducha.

Źródło: Onet.pl