Trzy miesiące intensywnego treningu w formie medytacji zwanej w Sanskrycie wniknięciem pozwala na wyostrzenie mózgu danej osoby na tyle by mogła zauważyć detale, które normalnie mogłaby przeoczyć.
Te nowe wyniki powiększają wiedzę w rosnącej dziedzinie nauki pokazującej, że wiekowe ćwiczenia mentalne mogą pomóc kontrolować i ulepszać umysł, prawdopodobnie pozwalając leczyć takie choroby jak ADHD.
Pewne właściwości umysłu, które poprzednio traktowano jako relatywnie stałe w rzeczywistości mogą być zmienione przez mentalny trening. Na uniwersytecie w Winconsin neurobiolog Richard Davidson powiedział: „Ludzie wiedzą, że ćwiczenia fizyczne mogą ulepszyć ciało, ale nasze badania i badania innych grup niosą nadzieje, że ćwiczenia mentalne mogą ulepszyć umysł.”
Zwracając uwagę na fakty wymaga to czasu i wysiłku, a skoro każdy ma ograniczoną moc umysłu do wykorzystania to detale mogą zostać przeoczone. Na przykład: kiedy dwa obrazki zostają na moment wyświetlone na ekranie telewizora z pół sekundowym odstępem to drugi obrazek często zostaje nie zauważony.
„Uwaga zostaje przykuta do pierwszego obrazka i wtedy przeoczasz drugi” jak mówi Davidson. To się nazywa mignięciem uwagi (ang. Attentional blink), jest efektem zbliżonym do tego jak nie zauważamy czegoś mrugając oczami.
Wciąż jednak fakt, że ludzie mogą okazyjnie zauważyć drugi obrazek, sugeruje iż jest możliwe wyostrzyć uwagę za pomocą treningu, który jest tym co nowe badania nad medytacją odkryły.

Giętkość umysłu

„Medytacja jest rodziną metod ułatwiających regulację uczuć i uwagi” powiedział Davidson, który prowadził całe badania.
W ubiegłych latach naukowcy zauważyli, że medytacja ma wpływ na pracę mózgu. Na przykład badania nad mnichami tybetańskimi trenujących skupianie uwagi na jednym obiekcie lub myśli pokazały, że mogą się koncentrować na jednym obrazku znacznie dłużej niż zwykle kiedy pokazywano im dwa różne obrazki na każde z oczu. Inne badanie udowodniło, że obszary mózgu związane z uwaga i zmysłami ludzi spędzających codziennie 40 minut na medytacji uległy powiększeniu.
„Jedną z podstawowych zagadek, która w miarę postępu badań staje się lepiej rozumiana, lecz nadal pozostająca przełomową, jest możliwość dosłownej zmiany mózgu poprzez mentalne ćwiczenia.”- Davidson dla Live Science. „Niektóre rodzaje mentalnych właściwości ludzkiego mózgu takie jak uwaga lub pewne emocje takie jak radość można traktować jako umiejętności, które można ćwiczyć.
Kiedy Davidson po raz pierwszy poznał jego świętobliwość Dalai Lamę, blisko 10 lat temu, wygnany przywódca Tybetu namówił go na przeprowadzenie badań naukowych nad medytacją. ”I zrozumiałem, że był to bardzo stosowny czas na rozpoczęcie takich analiz, ponieważ metody badania mózgu które obecnie posiadamy uległy dramatycznemu poprawieniu i społecznośc naukowa jest znacznie bardziej skłonna do realizacji takich pomysłów.

10 do 12 godzin dziennie

Davidson i jego koledzy zbadali Vipassana`e, przeszło 2500 letnią sztukę która jest najstarszą z buddyjskich medytacji i skupia się na zmniejszaniu rozproszenia umysłu i poprawie czujności zmysłów. Davidson praktykował Vipassana`ę i inne formy buddyjskiej medytacji przez ponad 30 lat.
„To nie jedyna forma medytacji jaką się interesujemy, ale jest szeroko praktykowaną formą instrukcji możliwą do przeprowadzania w reszcie kraju.”- Davidson.
Naukowcy zbadali 17 ochotników, przed i po trzymiesięcznym intensywnym treningu Vipassana`y. Medytowali od 10 do 12 godzin dziennie. Naukowcy przebadali także 23 nowicjuszy, którzy uczestniczyli w godzinnej szkółce medytacji, a później medytowali po 20 minut dziennie, przez tydzień.
Naukowcy poprosili o odszukanie cyfr wyświetlonych na ekranie monitora wśród ciągów chaotycznych liter. Aktywność ich mózgów była rejestrowana poprzez elektrody umieszczone na ich głowach.
Davidson i jego koledzy odkryli, ze mózgi ochotników poddanych intensywnemu treningowi umysłowemu potrzebowali zdecydowanie mniej czasu na zauważenie szczegółów niż wcześniej. Medytacja pomogła także w zauważeniu drugiego obrazka, w badaniu opisywanym wyżej. W porównaniu, nowicjusze nie okazali postępów w tak znaczącym stopniu. Odkrycia opisane online 8 maja w dzienniku „PLoS Biology”.

Potencjał w leczeniu ADHD

„To badanie z obrazkami pokazuje maleńki przełom w kierunku znacznie większych możliwości jakie mogą nieść ze sobą techniki medytacji.”- Powiedział neurobiolog Clifford Saron z uniwersytetu California-Davis Center dla „Mind and Brain”. „Możemy sobie wyobrazić, że życie jest serią migawek i że możemy przeoczać niesamowicie wiele z tego co się wokół nas dzieje.”
„Program badań obejmuje także leczenie chorób związanych z problemami z koncentracją”- wyjaśnia Davidson.
„To absolutny przełom dla dzieci u których stwierdzono ADHD. Nie jestem przeciwko stosowaniu lekarstw, jednak prawdopodobnie jest ogromna ilość przedwczesnych diagnoz tego schorzenia i strategie takie jak medytacja powinny być akceptowalnym suplementem lub nawet zastąpieniem dla leczenia farmakologicznego dla niektórych z dzieci.”- powiedział Davidson. „Nadal istnieje potrzeba rygorystycznych badań by można było to wdrożyć w życie, jednak nasza praca prowokuje na tyle by zagwarantować bardziej systematyczną kontynuację dzieła.”
W ciągu kolejnych pięciu lat Davidson przewiduje dramatyczny wzrost liczby badań nad medytacją ”ponieważ jest to początek udowodnienia przewagi giętkości umysłu, która ma niewiele jeśli w ogóle skutków ubocznych i potencjalną mnogość korzyści, co jednak można udokumentować jedynie najbardziej rygorystycznymi badaniami naukowymi.
Inne dziedziny badań Davidsona i jego kolegów szukają obecnie wpływu medytacji na ból, regulację zapaleń różnych narządów i emocje, a także wpływu na części mózgu odpowiadające za uczucia.

LiveScience.com, 7 maj 2007
Tłumaczenie: Lauwiasz